کاهش 20 درصدی بارش ها/ نیازمند عملیات آبخیزداری هستیم

مسعود ترابی، در نشست خبری همایش ملی راهبردهای تبیین پایداری اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار که امروز  18 مهرماه در سازمان جهاد کشاورزی برگزارشد، بیان کرد: یکی از بزرگترین حوزه های آبریز در سطح کشور که بخش زیادی از فلات مرکزی کشور را در برمی گیرد دریاچه نمک است، با توجه به اتفاقاتی که بیشتر تحت تاثیر تغییرات اقلیمی و فعالیت های بشری است این حوزه آبریز با مخاطرات جدی که مهم ترین آن گرد و غبار است مواجه است؛ و می تواند یک چهارم جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران یادآور شد: ناپایداری اکوسیستم دریاچه نمک شرایطی ایجاد می کند که می تواند به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، محیط زیستی و سلامت انسان ها را مختل کند.

وی اضافه کرد: استان قم مسیر مواصلاتی تمام استان های غرب، شرق و جنوب ایران به پایتخت است و گرد و غبار می تواند این مسئله را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

ترابی یادآور شد: اساسی ترین هدف ما این است که نگاه تصمیم سازان کشور را به سمت اکوسیستم دریاچه نمک و کنترل گرد و غبار جلب کنیم؛ طبق آمارهای اداره کل تقریباً نیمی از روزهای سال میزان ریزگردها بالاتر از حد نرمال است و لذا بر این شدیم که نظر مسئولان را به این مسئله جلب کنیم.

وی با بیان اینکه مهم ترین راهکار پایداری اکوسیستم دریاچه نمک تامین حق آبه محیط زیستی است، تصریح کرد: حفظ گونه گیاهی و جانوری در مناطق بیابانی و کویری کمک می کند که سایر اکوسیستم ها حفظ شود از طرفی امنیت غذایی جمعیت 20 میلیونی تحت تاثیر این اکوسیستم است.

دبیر کمیته علمی این همایش گفت: امیدواریم بتوانیم با برگزاری این همایش راهکارهای مشخص عملیاتی را تبیین و به مراکز تصمیم گیری و سیاستگذاری کشور ارائه کنیم.

ترابی یادآور شد: در دهه 60 مجموع روان آب های کشور 103 میلیارد متر مکعب و در حال حاضر به 48 میلیارد متر مکعب رسیده است و بارش ها حدود 20 درصد کاهش پیدا کرده است.

وی ادامه داد: اوایل دهه 60 حدود 100 هزار حلقه چاه مجاز و غیر مجاز داشتیم که این میزان امروز به 800 هزار حلقه چاه رسیده است که تاثیر زیادی بر اکوسیستم دریاچه نمک داشته است.

ترابی اضافه کرد: میزان تخلیه آب از هر چاه حدود 200 هزار متر مکعب بوده که در حال حاضر به 50 هزار متر مکعب رسیده است چرا که سطح آب به شدت کاهش پیدا کرده است؛ همچنین 100 دشت بحرانی داشتیم که این عدد در حال حاضر به 409 دشت بحرانی رسیده به این معنا که هیچ انشعاب جدید(چاه) نباید احداث شود.

وی عنوان کرد: در حال حاضر سرانه آب در دریاچه نمک به ازای هر نفر 800 متر مکعب است بنابراین باید بر اساس توان اکولوژیک هر منطقه عمل کنیم لذا در بسیاری مناطق توسعه کشاورزی نادرست بوده است.

ترابی اظهار کرد: مجموع بارش ها سالانه کشور 400 میلیارد متر مکعب است که از این میزان 280 میلیارد متر مکعب تبخیر می شود لذا نباید آب را پشت سد نگه داریم؛ همچنین نباید در تابستان کشاورزی داشته باشیم که این امر نیازمند برنامه ریزی در راستای الگوی کشت است.

وی بیان کرد: هر سال 10 میلیارد متر مکعب بیشتر از میزان آب تزریق شده به سفره های زیرزمینی برداشت می کنیم؛ ما نیاز به سدسازی نداریم بلکه نیازمند عملیات آبخیزداری هستیم؛ ما به جای این که سد بسازیم و آب را در سطح زمین نگهداریم باید آب را باید لایه های زیر زمین هدایت کنیم.

دبیر کمیته علمی این همایش گفت: مهم ترین مسیر پایداری آب تزریق آب به سفره های زیرزمینی و حفظ تعادل بهره برداری آب های زیر زمینی، جلوگیری از احداث سد، است.

ترابی با اشاره به اینکه 3 و نیم برابر آبی که در حوزه کشاورزی استفاده می کنیم، تبخیر می شود، افزود: امنیت غذایی در حال حاضر به ازای هر یک متر مکعب 1/2محصول تولید می کنیم این در حالیست که میانگین جهانی تولید 1/8 کیلوگرم محصول است اگر ما به ازای هر متر مکعب آب به 2 دهم تولید محصول برسیم یعنی در راستای امنیت غذایی و حفظ اکوسیستم دریاچه نمک موفق عمل کردیم.

وی با بیان اینکه تامین حق آبه های محیط زیستی باید احیا شود، اظهار کرد: 20 میلیون نفر در اطراف اکوسیستم دریاچه نمک قرار دارند که تحت تاثیر قرار می گیرند و به لحاظ زیست شهری روستایی باید برنامه ریزی کنیم؛ زیرا زمانی که ناپایداری رخ دهد خسارت جانی و مالی به همراه خواهد داشت.

ترابی در ادامه، حکمرانی توسعه پایدار منابع آب و خاک، توسعه پایدار کشاورزی و امنیت غذایی، توسعه پایدار شهری و روستایی، اجتماعی و اقتصادی را از جمله محورهای این همایش عنوان کرد.

وی در پایان تصریح کرد: مهلت ارسال مقالات 20 آبان ماه خواهد بود و اختتامیه همایش 20 آذرماه پس از انتخاب مقالات برتر در دانشگاه قم برگزار خواهد شد.

انتهای پیام